Konu: Cezai Konularda Uluslararası Tebligat

Cezai İşlere İlişkin Uluslararası İşbirliğinde Adli Makamlarımızca Dikkat Edilmesi Gereken Hususlara dair 01/03/2008 tarihli ve 69/1 sayılı Genelgenin, mevzuat değişikliği ve uygulamada karşılaşılan sorunlar nedeniyle güncellenmesine ihtiyaç duyulmuş ve Cezai Konularda Uluslararası Tebligat konulu bu Genelge düzenlenmiştir.

Genel Hükümler

(1) Yurt dışı tebligatın kaynakları; ikili anlaşma ve/veya çok taraflı sözleşmeler, uluslararası adli yardımlaşma kuralları ile 7201 sayılı Tebligat Kanunu ve ilgili mevzuattır.

(2) Cezai tebligatın konusunu adli kararların veya usule ait işlemlerin tebliği oluşturmaktadır. Ülkemizde veya ilgili yabancı devletlerde kendilerine tebligat yapılacak Türk vatandaşı veya yabancı uyruklu şahıslar; şüpheli, sanık, hükümlü, mağdur, müşteki, katılan, yasal temsilci, tanık yada bilirkişi olabilir.

(3) Uluslararası sözleşmeler, tebligat taleplerinin, adli yardımlaşma istenen tarafın kendi mevzuatında öngörülen şekillere uygun olarak yerine getirileceğini öngörmektedir. Mevzuatımızda 7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun 25 ve 25/a maddeleri yabancı ülkelerdeki yabancı uyruklu şahıslara ve Türk vatandaşlarına yapılacak tebligat usulünü düzenlemektedir.

(4) Cezai tebligat herhangi bir masraf alınmadan yerine getirildiğinden maliye veznesine para yatırılması gerekmemektedir.

Yabancı Devlette Yabancı Uyruklu Şahsa Tebligat Usûlü

(5) Yabancı devlette yabancı uyruklu şahsa yapılacak tebligata ilişkin düzenlenecek Türkçe evrakın,öncelikle ilgili yabancı dile tercüme ettirilmesi gerekmektedir.

(6) Muhatabın bulunduğu ülkeye göre tebligat evrakının tercüme ettirileceği dil ya da diller Ek(2)’de yer almaktadır.

(7) İlgilinin bulunduğu ülke yetkili makamına hitaben Ek (1)’deki örneklere uygun bir talepname hazırlanır. Tebellüğ edecek yabancı uyruklu şahsın adı ve soyadı, uyruğu, orijinal yazılışıyla yabancı ülkedeki açık adresini ihtiva eden bu talepnameye her bir muhatap için ayrı ayrı düzenlenmek kaydıyla tebliğ edilecek adli belge ile mevcutsa onaylı kimlik belgesi veya pasaport örneği eklenir.

Yabancı Devlette Türk Vatandaşına Tebligat

(8) 7201 sayılı Tebligat Kanununun 25/a maddesine göre; yurtdışında bulunan Türk vatandaşlarına tebligat o yerdeki Türkiye siyasî memuru veya konsolosu tarafından yapılabilir. Bu tür tebligat sadece Türk vatandaşları bakımından mümkündür. 19/01/2011 tarihli ve 27820 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Kanunla anılan maddeye eklenen son fıkra uyarınca kazai merciler tarafından çıkarılacak bu tür tebligat Bakanlığımız aracı kılınmaksızın doğrudan Türkiye’nin ilgili dış temsilciliğine gönderilebilecektir. İlgili dış temsilciliklerimizin adres ve iletişim bilgilerine www.uhdigm.adalet.gov.tr/distemsilcilik adresinden ulaşılabilir.

(9) Türk vatandaşlarına, Türkiye siyasî memuru veya konsolosu tarafından tebligatın yapılıpyapılmadığı, bu merci tarafından düzenlenecek bir tutanak ile belgelendirilerek tanzim edilen evrak, doğrudan talep eden kazai mercie gönderilecektir.

(10) Yabancı devlette bulunan Türk vatandaşlarına, Türk siyasî memuru veya konsolosu aracılığıyla yapılacak tebligatlarda, tebliği istenen belgeler kazai makamlarca düzenlenecek tebliğ mazbatalı zarf içerisine konularak bir üst yazı ile Türkiye dış temsilciliğine gönderilecektir. Tebligat evrakının bir takım olarak ve Türkçe düzenlenmesi yeterli olup, ayrıca yabancı dilde tercümesine gerek bulunmamaktadır. Tebliğ mazbatalı zarfın üstüne mümkün olduğu kadar muhatabın T.C. kimlik numarası da dahil olmak üzere açık kimlik bilgileri ile açık adresi yazılmalıdır.

(11) Ancak, Türk vatandaşına tebligatın Tebligat Kanununun 25/a maddesi uyarınca yapılamamasıhalinde yukarıda 5,6 ve 7 numaralı paragraflarda anlatılan yabancı uyruklu şahsa tebligat usulü uygulanacaktır.

Yurt Dışında Bulunan Türk Memurlarına ve Askerî Şahıslara Tebligat

(12) 7201 sayılı Tebligat Kanununun 27’nci maddesinin 1’inci fıkrasında, yabancı bir devlette resmî bir görevle bulunan büyükelçi, başkonsolos, konsolos, siyasî memur, idarî ve ticari ataşe gibi Türk memurlarına tebligatın, Dışişleri Bakanlığı vasıtasıyla yapılacağı; 2’nci fıkrasında da, yabancı devlette bulunan askerî ataşe, subay, astsubay veya askerî memur gibi askerî şahıslara tebligatın bağlı bulundukları Kara, Deniz, Hava Kuvvetleri veya Jandarma Genel Komutanlıkları vasıtasıyla yapılacağı belirtilmiştir.

(13) Yabancı devlette bulunan Türk memurlarına veya askerî şahıslara tebligat yapmak için; tebliği istenilen belgeler düzenlenecek tebliğ mazbatalı zarf içine konularak, bir takım halinde, ilgilisine göre Dışişleri Bakanlığına veya ilgili Kuvvet Komutanlığına gönderilir. Tebligat evrakının yabancı dile tercümesine gerek yoktur.

Türkiye’de Bulunan Yabancı Devlet Diplomatik Temsilcilerine Tebligat

(14) Türkiye’de yabancı bir devletin temsilcisi sıfatıyla görevli bulunan büyükelçiler, elçiler, maslahatgüzarlar, yabancı elçilik müsteşar ve kâtipleri, elçilik ataşeleri ile bu görevde bulunanların eşleri, yanlarında bulunan çocukları ve diğer aile fertlerinin konsolosluk ilişkileri çerçevesinde diplomatik ayrıcalık ve bağışıklıktan yararlanmaları kabul edilmiştir. Bu kişilerle ilgili adli makamlarca çıkarılan her türlü tebligat evrakı, tebliği çıkaran adli makam tarafından diplomatik kanaldan Dışişleri Bakanlığı aracılığı ile ilgili yabancı devlet dış temsilciliğine iletilmek üzere Bakanlığımıza gönderilecektir. Bir kimsenin, diplomatik ayrıcalığı olan yabancılardan sayılıp sayılmadığı hususunda tereddüt edilmesi halinde keyfiyetin Bakanlığımızdan sorulması uygun olacaktır.

Cezai Konularda Uluslararası Tebligatta Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

(15) 15 Kasım 1965 tarihli Hukuki ve Ticari Konularda Adli ve Gayri Adli Belgelerin Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair Lahey Sözleşmesi’ne göre hazırlanmış bulunan talepname örneği cezai tebligat konularında kullanılmamalıdır.

(16) Evrak ve tercümesi A4 (standart) ebatta beyaz kağıda yazılır. Belirtilen ebatta olmayan, yırtıkevrakın okunaklı bir şekilde fotokopisi çekilip, usulüne uygun olarak onaylanmak suretiyle gönderilir.

(17) Evrakın muhatabı yabancı uyruklu kişi ise, kişinin isim ve adresinin yazılı olduğu kimlik ve özellikle pasaport fotokopileri mutlaka evraka eklenir. Rusya Federasyonu, Çin Halk Cumhuriyeti, İran İslâm Cumhuriyeti ve Suudi Arabistan gibi Latin alfabesi kullanmayan devletlerin uyrukları ile ilgili istemlerde bu esasa uyulmaması halinde istemin yerine getirilmesi mümkün olamamaktadır.

(18) Tebliğ edilecek evrakın her sayfası imzalanıp okunaklı şekilde resmî mühürle mühürlenir.Evrakın sureti tebliğ edilecekse aslına uygun olduğu şerh verilip onaylayanın isim, soyadı, unvanı yazılarak imzalanmak suretiyle gönderilir.

(19) Tercüme işlemleri, hukuk lisanına vâkıf ve ehil tercümanlara yaptırılır. Tercümenin aslına uygun olduğunu belirten ibare tercüman tarafından tercüme edilen dilde evraka şerh verilir ve imzalanır. Tercüme edilen evrakın ayrıca adli makamlarımızca tasdikine gerek yoktur. Tebligat evrakının tercüme edileceği dil veya diller Ek (2)’de yer almaktadır.

(20) Tercümana teslime ilişkin tutanak, sarf kararı ve tercüme için yapılan yazışmalar, ara kararlar gibi tebligat talebini yerine getirecek makamı ilgilendirmeyen evrak Bakanlığımıza gönderilmemelidir.

(21) Bakanlığımızda tercüme bürosu bulunmadığından, yabancı devletlere gönderilecek olan veyayabancı adli makamlardan alınan evrakın tercümesi için Bakanlığımıza başvurulmamalıdır.

Son Hükümler

(22) Cezai Tebligat konusunda taraf olduğumuz çok taraflı sözleşme ve bu sözleşmeye taraf devletler Ek (3)’te, taraf olduğumuz ikili anlaşmalar Ek (4)’de yer almaktadır.

(25) İş bu Genelge ile, Cezai İşlere İlişkin Uluslararası İşbirliğinde Adli Makamlarımızca Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar konulu 01/03/2008 tarihli ve 69/1 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.

(26) Bu Genelgenin ekleri, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından ihtiyaç duyulduğunda güncellenerek www.uhdigm.adalet.gov.tr web adresinde yayımlanacaktır.

Bilgi edinilmesini ve cezai konularda uluslararası tebligata ilişkin işlemlerin bu Genelge esaslarınauygun olarak yürütülmesine özen gösterilmesini rica ederim.